فرآیند راه اندازی یک واحد تولیدی در کشور

ایجاد و تسهیل در راه ­اندازی واحدهای تولیدی از جمله شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت اقتصادی هر کشور است که با استناد به آن می‌توان به بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط اقتصادی هر کشور پرداخت.

فرآیند ایجاد یک بنگاه اقتصادی

مجوز تاسیس و بهره ­برداری از یک واحد صنعتی یا بنگاه اقتصادی متناسب با حوزه و نوع فعالیت و محصول تولیدی توسط سازمان­ های مختلف استانی از جمله صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، تعاون و رفاه، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، و… صادر می­گردد.

برای تبیین بهتر فرایند تاسیس یا صدور جواز فعالیت برای یک بنگاه اقتصادی ابتدا می ­بایست تعریف مشخصی از بنگاه اقتصادی داشت، لذا براساس تعاریف؛ بنگاه، یک سازمان یا مجموعه ­ای از منابع است که در کنار یکدیگر، محصول (کالا یا خدمت) مشخصی را عرضه و ارائه می‌کنند و آن را با هدف کسب سود اقتصادی می‌فروشند. بنگاه با هدف عمر طولانی و فعالیت مستمر کسب­وکار تشکیل و تأسیس می‌شود.

همان‌طور که در تعریف مشخص شده، بنگاه باید با هدف کسب سود و فروش خدمات تأسیس شده باشد. بنابراین یک وزارتخانه یا یک سازمان مردم نهاد یا انجمن فرهنگی که محور اصلی آن کسب درآمد اقتصادی نیست، بنگاه محسوب نمی‌شود. نکته‌ی دیگر این‌که، لازم نیست بنگاه شخصیت حقوقی یا صنفی داشته باشد. اگر چند نفر با هم یک فروشگاه کوچک فروش لباس داشته باشند و هیچ‌نوع شخصیت حقوقی متناسب با این فعالیت هم ایجاد نشده باشد، هم‌چنان از نظر اقتصاددان‌ها ما با یک بنگاه اقتصادی مواجه هستیم.

اما برای راه ­اندازی یک واحد صنعتی یا بنگاه اقتصادی چه شرایطی و مراحلی را باید سپری کرد:

مرحله اول: اخذ جواز تأسیس

برای تاسیس یک واحد تولیدی یا صنعتی یا اقتصادی که می­تواند در حوزه های مختلف از قبیل کشاورزی، دامپروری، دامداری، طیور، کالاهای صنعتی و نیمه صنعتی، تولید نرم­افزار، کالاهای پزشکی و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی و … ابتدا می ­بایست از مرجع ذیصلاح مربوطه اقدام به ثبت درخواست صدور مجوز کرد که شامل مراحل زیر است:

بازه زمانی مورد نیاز برای اخذ جواز تأسیس

مدت اعتبار جواز تأسیس و نحوه تمدید آن

جواز تاسیس از تاریخ صدور به مدت ۶ ماه دارای اعتبار می ­باشد و تمدید آن منوط به انجام اقدامات اجرایی اعم از خرید زمین و شروع عملیات ساختمان سازی، تأمین آب و برق و ارائه گزارش پیشرفت فیزیکی کار­، هر دو ماه یکبار به سازمان می­باشد. انجام اقدامات اجرایی به شرح زیر انجام می ­پذیرد:

چند نکته در رابطه با جواز تأسیس:

مرحله دوم: اخذ پروانه بهره ­برداری

چه واحدهایی قادر به اخذ پروانه بهره­ برداری می­باشند؟

همه واحدهای صنعتی که  به نصب ماشین آلات خط تولید، تامین نیروی انسانی مورد نیاز و تولید آزمایشی اقدام  نموده ­اند اعم از دارندگان جواز تاسیس یا اعلامیه تاسیس، با پیروی از  قوانین، قادرند این پروانه را اخذ نمایند. تولید آزمایشی نیز به مفهوم  نصب و راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات مربوطه با تولید محصول و هم تولید محصول در یک دوره معین به شکل انبوه می ­باشد. تشخیص انجام تولید آزمایشی نیز بر عهده سازمان صنایع و معادن استان می­ باشد.

مراحل صدور پروانه بهره ­برداری

مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه بهره ­برداری

تکمیل فرم تقاضا در سامانه بهین یاب

تصویر کپی کارت ملی مدیر عامل

تصویر کلیه مدارک شرکت جهت اشخاص حقوقی

کپی آگهی تغییرات شرکت در مورد شخصیت های حقوقی(در صورت وجود)

اسناد مالکیت زمین محل استقرار یا اجاره نامه و اقرار نامه رسمی برای محل­های استیجاری

اعتبار جواز تاسیس

تصویر پایان کار ساختمانی

کپی از قرارداد خرید امتیازهای آب و برق

اصل و فتوکپی فاکتور خرید ماشین آلات

فاکتور خرید مواد اولیه

فاکتور خرید و اجرای سوله

ارائه اطلاعات پرسنل کارخانه از طریق فایل EXCEL

ارائه پاسخ استعلام های مربوطه

ارائه مجوزهای مربوطه از اداره محیط زیست جهت اخذ پروانه بهره برداری

ارائه مجوزهای مربوطه از اداره بهداشت جهت اخذ پروانه بهره برداری

ارائه مجوز از اداره کار و رفاه و امور اجتماعی جهت اخذ پروانه بهره برداری

ارائه مجوزاز معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی (برای واحدهای تولیدی فعال در حوزه مواد غذایی، دارویی و بهداشتی)

ارائه مجوز از اداره استاندارد (برای واحدهایی که مشمول استاندارد اجباری هستند)

رسید پرداخت هزینه صدور پروانه بهره برداری

رسید پرداخت هزینه تمبر بانکی.

چند نکته:

درمورد واحدهایی که دارای چند خط تولید جداگانه هستند در صورتی که تنها یک یا چند خط از کل خطوط تولید آماده بهره برداری باشد صدور پروانه بهره برداری برای آن خطوط بلامانع است.

صدور پروانه بهره برداری الزاما با توجه به قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب ۳/ ۲/ ۷۴ منوط به موافقت سازمان حفاظت محیط زیست است و برای صنایع غذائی و بهداشتی ودارویی با توجه به قانون مواد خوردنی آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی مصوب ۲۸/ ۴/ ۴۶ منوط به استعلام و اخذ موافقت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و برای صنایع دارویی و غذایی دام و طیور با هماهنگی سازمان دامپزشکی کشور یا واحدهای استانی آنها نیز خواهد بود.

هزینه صدور پروانه بهره بــرداری بــر اساس تصویــب نامه ۱۸۱۵۴ مورخ ۳/ ۴/ ۱۳۶۴هیات وزیران به حساب شماره ۳۱۰ خزانه واریز می ­گردد.

پروانه بهره برداری بر اساس اطلاعات جمع آوری شده مورد نیاز در برگه رنگی مخصوص به همراه نامه ارسال پروانه بهره بــرداری تهیه و به متقاضی ارائه می­ گــردد.

بازه زمانی مورد نیاز برای اخذ پروانه بهره ­برداری

جمع­ بندی

ایجاد و تسهیل در راه ­اندازی واحدهای تولیدی از جمله شاخص‌های تعیین‌کننده وضعیت اقتصادی هر کشور است که با استناد به آن می‌توان به بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط اقتصادی هر کشور پرداخت. فرآیند راه­ اندازی تولید و کسب­وکار در کشورها هرچه شفاف­تر و سهل­ تر باشد منجر به افزایش سلامت اقتصادی کشورها و اتخاذ سیاست­ های مطلوب شده و روند بهبودی شاخص­ های کسب­ وکار و اقتصادی را در پی خواهد داشت.

در نتیجه، تاثیر تسهیل فرآیند تولید، بر افزایش جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، ایجاد اشتغال و همچنین، رشد تولید ناخالص داخلی مشهود است. با این وجود، به ‌نظر می‌رسد هنوز بسترهای مناسب برای شکل­ گیری تولید بدون دغدغه و مانع در کشور چندان فراهم نبوده و برای رسیدن به جایگاه واقعی اقتصاد ایران در زمینه شاخص تسهیل صدور مجوز کسب و کار، فراهم کردن برخی زیرساخت‌ها اجتناب‌ناپذیر است.

آنچه مسلم است اصلاح ساختار صدور مجوزهای کسب و کار و بهبود شاخص­ های تسهیل و روان سازی و مقررات زدایی کشور در ابعاد داخلی و خارجی نه تنها گامی مثبت و اساسی در جهت تقویت جنبه مشارکت بخش خصوصی در عرصه اقتصاد و ارتقاء سطح اشتغال و تولید در کشور محسوب می شود، بلکه به نظر می ­رسد الزام دستگاه­ها و بخش ­های دولتی و غیردولتی رفع موانع و حذف عوامل مخل در صدور مجوزهای تولید ضروری بوده و در این خصوص دولت می بایست با مشارکت دستگاه های صادر کننده مجوز تعامل بیشتری داشته و نسبت به حذف و کاهش مدیریت و تصدی­گری اموری که می­ تواند زمینه تسهیل و روان سازی تولید و کسب ­وکار شود، بیش از پیش همت گمارد.

منبع: پژوهش خبری صدا سیما  //گروه اقتصادی